Kết quả nghiên cứu biện pháp kỹ thuật tổng hợp phát triển lúa lai ở vùng  Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên

TÓM TẮT

Mục đích nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả trồng lúa ở vùng Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Nghiên cứu biện pháp kỹ thuật tổng hợp nhằm mở rộng diện tích sản xuất  lúa lai trong vùng. Kết quả nghiên cứu từ năm 2009-2011 cho thấy: Tại Đăk Lăk, xác định được bốn giống lúa lai thích hợp  là  HYT108, BTE-1, TH3-5, Nam Ước 603   năng suất (8.51-8.80 tấn / ha) cao hơn  đối chứng 6.4-11.2% .Tại  Kon Tum  3 giống lúa lai thích hợp  được xác định  là  HYT106, TH3-5, BiO404 với năng suất (8,29-9,01 tấn / ha) cao hơn  đối chứng 6,7-9,2%;  Ở Bình Định 4 giống lúa  lai thích hợp được xác định là  HYT108, BTE-1, Nam Ước 611, TH3-5 với năng suất (8,45-8,89 tấn / ha) cao hơn 5,5-13., 5% so với giống đối chứng;  Ở Quảng Nam đã xác định giống BTE-1 với năng suất (8.51-8.67 tấn / ha). Thời gian  lúa trỗ bông thích hợp trong sản xuất hạt lai F1 hệ 3 dòng tại Tây Nguyên là từ 1-20/4; Đối với  sản xuất hạt lai F1 hệ 2 dòng, thời gian trỗ bông thích hợp là từ 20-30/4 ở Đăk Lăk và từ 11-30/4  ở Kon Tum. Điều kiện khí hậu ở tỉnh Gia Lai không thích hợp cho việc sản xuất lúa lai   hệ 2 dòng vì  có nhiều ngày trong  các tháng nhiệt độ xuống dưới 24^OC. Điều kiện thời tiết  vùng Nam Trung bộ thích hợp cho lúa trỗ là từ ngày 10-30/3. Với tổ hợp lai HYT108, sự kết hợp giữa gieo 50kg/ha  dòng mẹ và luống rộng 2,0m đạt năng suất cao nhất cả trong vụ Đông xuân và Hè thu (2,96-3,15 tấn/ha tại Đăk Lăk và  vùng Nam Trung bộ);  Đối với tổ hợp TH3-5, Gieo dòng mẹ với lượng 50 kg/ha  kết hợp luống rộng từ  2,0-2,0m đạt năng suất cao nhất  cả trong vụ Đông xuân và Hè thu ( 2,96 - 3,39 tấn / ha ở Đắk Lắk và vùng Nam Trung bộ) Đối với vùng Nam Trung bộ, với mật độ gieo lúa lai 40 kg/ha kết hợp mức phân bón 140N+ 80 P₂O₅+ 100 K₂O thích hợp cho cả vụ Đông xuân và Hè thu, năng suất đạt từ 85,14-89,28 tạ/ha, lợi nhuận từ 32,534- 36,218 triệu đồng/ha, tỷ suất lợi nhuận từ 1,54,-1,66.  Đối với vùng Tây Nguyên, mức gieo 40 kg/ha kết hợp mức phân bón 120N+ 60P₂O₅+ 80K₂O thích hợp cho vụ Đông xuân, năng suất đạt cao (86,19 tạ/ha), lợi nhuận đạt 32,291 triệu đồng/ha, tỷ suất lợi nhuận 1,26. Vụ Hè thu, mật độ gieo 40 kg/ha và  mức phân bón 140N+ 80P₂O₅+ 100K₂O đạt năng suất cao (88,92 tạ/ha), lợi nhuận đạt 31,894 triệu đồng/ha, tỷ suất lợi nhuận là  1,23

Từ khóa: Lúa lai; Khảo nghiệm; tổ hợp lai,  lúa lai hai dòng; lúa lai 3 dòng

Study on the integrated cultivated solutions to develop the hybrid rice in in Southern coastal centre (SCC) and Highland of Vietnam

ABSTRACT

This study purpose is to improve the efficience of growing rice in Southern coastal centre (SCC) and Highland of Vietnam. The study on the integrated cultivated solutions to expand hybrid rice in the region. Its carry out from 2009 to 2011. The study resuts shown that: In Dak lak provice its determined four varieties HYT108, BTE-1, TH3-5, Nam ưu 603 with the yield (8.51-8.80 tons/ha) is higher 6.4- 11.2% than check-variety; in Kon Tum its determined three varieties  HYT106, TH3-5, BiO404 with the yield (8.29- 9.01  tons/ha) is higher 6.7-9.2% than check-variety; in Binh Dinh its determined  four  varieties  HYT108, BTE-1, Nam ưu 611, TH3-5  with the yield (8.45-8.89 tons/ha) is higher 5.5-13.,5% than check-variety; in Quang nam its determined a variety  BTE-1 with the yield (8.51-8.67 tons/ha). Determine the suitable rice flowering time for propagating three lines F1 hybrid seed in the Highland is from April 1st to April 20th; with regard to propagate two lines F1 hybrid seed, the suitable rice flowering time is from April 20th to April 30th (Dak Lak); from April 11th to April 30th (Kon Tum). The climate condition in Gia Lai province is unsuitable for propagating two lines F1 hybrid seed because the temperature go down to less than 24.0oC during months. The climate condition in SCC is suitable for the suitable rice flowering time is from March 10th to March 30th. With regard to hybrid combination of HYT108 variety, amount of female line seed is 50 kg/ha and sow on 2.0m in width hill reach to the highest yield of hybrid seed in both Winter-spring and  Summer – fall seasons (2.96-3.15 tons/ha in Dak Lak and SCC respectively); With regard to hybrid combination of TH3-5 variety, amount of female line seed is 50 kg/ha and sow on 2.0-2.0m in width hill reach to the highest yield of hybrid seed in both Winter-spring and  Summer – fall seasons (2.96- 3.39  tons/ha in Dak Lak and SCC respectively) For Souther Central the results have identified at seed volume of 40 kg/ha combine with fertilizer volume of  140N+ 80 P₂O₅ + 100 K₂O/ha that are suitable for hybrid rice in the spring-winter and autumn-summer crop., the yield attain to 85,14-89.28 quintal/ha, net interset in 32,534 - 36.218 million VND/ha, the profit rate from 154.2 to 166.0%. For Highlands, at seed volume of 40 kg/ha combine with fertilizer volume of 120N + 60 P₂O₅ + 80 K₂O/ha that are suitable for hybrid rice in the spring- winter season, get the highest yield (86,19 quintal/ha), the net interest in 32.291 million VND/ha, the profit rate by 126.9%. In the autumn-summer, at seed volume of 40 kg / ha combine with fertilizer volume of 140N + 80P₂O₅ +100 K₂O/ha that get highest yield by 88,92 quintal/ha, net interest in 31,894 million VND/ha, the profit rate is 123,1%.

Key words: Hybrid Rice; Trials; Hybrid combinations; Two line hybrid rice; Three line